Dzieci rozpoczynając swoją przygodę z nauką matematyki, mogą mieć na początku trudności ze zrozumieniem abstrakcji niektórych pojęć matematycznych. Trudno im na przykład pojąć dlaczego z działania 2+3 otrzymuje się wynik równy 5.
Nauczyciele starają się podczas nauki nieustannie oddziaływać na dziecięcą wyobraźnię. Dzięki temu tak dużą popularnością cieszą się zadania arytmetyczne z udziałem różnego rodzaju przedmiotów oraz postaci. Najprostszy przykład takiego zadania to: „Piotrek miał cztery jabłka, dwa dał swojemu koledze Jurkowi. Ile jabłek zostało Piotrkowi?”.
Oddziaływanie na wyobraźnię oraz wizualizacje pomagają dzieciom w nauce matematyki. Arytmetyka umysłowa funkcjonuje na podobnej zasadzie. Jest to bowiem metoda, która umożliwia szybkie liczenie w umyśle, a także rozwinięcie kreatywności oraz logiki. Jest odpowiednią metodą dla najmłodszych uczniów, ale nie tylko!
Internetowa Szkoła Matematyki Mathema przygotowała artykuł opowiadający o tym, czym jest arytmetyka mentalna i jakie przynosi korzyści dla dziecka.
Co to jest arytmetyka mentalna?
Arytmetyka mentalna to sposób rozwiązywania zadań i wykonywania obliczeń mentalnych bez używania kalkulatorów, a także bez zapisywania i zapamiętywania właściwych odpowiedzi. Matematyka mentalna to nie talent czy dar, ale umiejętność, którą można wyćwiczyć i stale rozwijać!
Historia tej metody sięga aż do starożytnej Grecji. Wskazują na to badania, podczas których archeolodzy odkryli specjalne kalkulatory zwane „abakus”. Owe liczydła – abakusy pomagały Grekom w szybki sposób dodawać, odejmować, dzielić i mnożyć liczby. Należy wspomnieć, iż Starożytni Chińczycy posiadali podobne urządzenia. W Chinach arytmetyka mentalna jest stałą częścią szkolnego programu nauczania.
Jak wygląda Abakus?
Należy rozpocząć od tego, iż abakusy to nie są zwyczajne kalkulatory, bowiem nie pokazują one właściwego wyniku, a jedynie pomagają wyobrazić sobie szereg liczbowy i podzielić go na mniejsze części. Często na samym początku przygody dziecka z matematyką, są one zapoznawane z zasadą działania takiego urządzenia, by dopiero później przejść do kolejnych etapów arytmetyki mentalnej.
Dzieci w Ukrainie uczą się arytmetyki umysłowej w szkołach specjalnych bądź wspólnie z rodzicami. Istnieje kilka poziomów nauki, które trzeba stopniowo przejść. Krok po kroku przechodzić od najłatwiejszych poziomów do tych najtrudniejszych.
Jakie są metody nauczania arytmetyki mentalnej?
Za pomocą ćwiczeń i praktyki uczniowie zyskują umiejętność, dzięki której mogą szybko liczyć trzy- i czterocyfrowe liczby, bez używania podręczników i kalkulatora. Opanowanie arytmetyki mentalnej zajmuje sporo czasu i wymaga wysiłku, lecz posiadanie takich umiejętności wpłynie na naukę oraz osiągane przez dziecko sukcesy.
Systematyczne i efektywne nauczanie tej metody prowadzone jest przez korepetytorów matematyki. Jednakże istnieją pewne ćwiczenia, które rodzic może wykonywać ze swoim dzieckiem w domu, aby rozwijać umiejętności arytmetyki umysłowej.
Rozmowy liczbowe
Jedną z metod jest ta, która została stworzona przez Ruth Parker i Katie Richardson, czołowych pedagogów podstawowej arytmetyki. Jej głównym założeniem jest komentowanie oraz omawianie z kimś swoich myśli podczas rozwiązywania zadań i wykonywania różnych obliczeń.
Przykładowym zadaniem może być poproszenie dziecka o policzenie działania, na przykład 18×5=?. Wynik tego działania można obliczyć na kilka sposobów, takich jak: 10×5+8×5 = 50+40 = 90, 9x5x2= 90. Pozwól dziecku wyjaśnić, na którą metodę obliczeń się zdecydowało. Następnie przedyskutujcie wspólnie przebieg obliczeń i zaproponujcie alternatywne rozwiązania.
Użyj abakusa
Abakus lub zwany inaczej soroban to urządzenie, o którym pisaliśmy już wcześniej. Pomaga ono wizualizować liczby oraz działania wykonywane z ich udziałem. Zwykle abakus składa się z kilku drutów, na które nawleczone są kulki. Pierwszy rząd symbolizuje jednostki, drugi – dziesiątki, trzeci – setki i tak dalej.
Warto nauczyć dziecko używania abakusa. W momencie, gdy już opanuje tę umiejętność, poproś go o rozwiązanie przykładowego zadania, wyobrażając sobie abakus w swojej głowie. W internecie dostępnych jest wiele materiałów i filmów, które pokazują jak używać tego urządzenia i jak wykonywać z nim ćwiczenia.
Działania równoległe
Założeniem tej metody jest to, iż dzieci muszą zarówno liczyć oraz tworzyć np. malować, śpiewać, a nawet tańczyć! W metodzie działania równoległego chodzi o to, aby zaangażować w obliczenia obie części mózgu oraz zwiększyć jego wydajność.
Warto zacząć od prostych przykładów, a z czasem przechodzić do tych bardziej skomplikowanych. Oprócz umiejętności arytmetyki mentalnej, metoda ta rozwija wielozadaniowość oraz koncentrację.
Jak działa arytmetyka mentalna?
Opisana wyżej metoda działań równoległych zawiera w sobie całą istotę arytmetyki mentalnej, a mianowicie aktywowanie obu półkul mózgu jednocześnie. Ludzki mózg działa znacznie lepiej i wydajniej, gdy używane są obie półkule w tym samym czasie. Tak więc wyobrażając sobie serię liczb lub abakusa dziecko aktywuje prawy obszar mózgu, który odpowiada za wyobraźnię i myślenie abstrakcyjne, zaś liczenie aktywuje lewą półkulę.
Dzieci często mają problem po wakacjach z pamiętaniem wiedzy, którą uczyli się jeszcze kilka miesięcy wcześniej w poprzednich klasach. Powodem jest ogrom faktów, które mózg usuwa na rzecz bardziej aktualnej i świeżej wiedzy.
Arytmetyka mentalna nie jest zestawem takich faktów, lecz umiejętnością, którą można porównać do jazdy na rowerze. Nabywając ją, ćwicząc i szkoląc, nie można już o niej zapomnieć. Ponadto należy dodać, że arytmetyka mentalna rozwija logikę, kreatywne myślenie, wyobraźnię, zdolność samoedukacji i wiele innych użytecznych cech. Z pewnością przydadzą się one również podczas nauczania innych przedmiotów, niekoniecznie związanych z matematyką.
Arytmetyka mentalna: jak uczyć dziecko
Oprócz kilku domowych sposobów, o których pisaliśmy wyżej, są pewne efektywne działania, które zaowocują umiejętnością arytmetyki mentalnej u Twojego dziecka. Oto kilka z nich:
Szkoły na żywo
Istnieją placówki, które prowadzą edukację grupową dla dzieci od lat 5. Pracują tam profesjonalni nauczyciele, którzy znają skuteczne metody nauki arytmetyki mentalnej. Jest to efektywny sposób nauki, który wpływa również na relacje społeczne. Zazwyczaj zajęcia w takich placówkach odbywają się dwa razy w tygodniu.
Nauka online
Jeśli w Twoim mieście nie ma takich szkół, w których możliwa jest nauka arytmetyki mentalnej na żywo to nic straconego! Wystarczy skontaktować się z Internetową Szkołą Matematyki Mathema. Korepetytorzy matematyki online w tej szkole to specjaliści, którzy uczą dzieci w różnym wieku. To doskonały sposób na rozpoczęcie przygody Twojego dziecka z arytmetyką mentalną.
Zarejestruj się na stronie internetowej oraz poinformuj menedżera szkoły, że interesuje Cię nauka arytmetyki mentalnej. Z pełną precyzją i zaangażowaniem pracownicy pomogą wybrać korepetytora odpowiedniego zarówno do wieku dziecka, jak i do celów jakie chcecie osiągnąć.
Zajęcia domowe
Można również uczyć się oraz ćwiczyć razem z dzieckiem w domu, na przykład za pomocą metod, które opisaliśmy wyżej. Takich sposobów jest w rzeczywistości dużo więcej, my opisaliśmy zaledwie te najpopularniejsze. W tym wszystkim najważniejsza jest systematyczność oraz zaangażowanie. Warto wziąć więc pod uwagę, iż skupienie oraz zaangażowanie podczas zajęć na żywo lub online z nauczycielem może być większe aniżeli w domu i dać przy tym lepsze efekty.
